"A contrastive analysis of syntax of selected nominal phrases in Modern Written Arabic and Egyptian Colloquial Arabic"

The aim of this thesis is to reveal similarities and differences in syntax of selected nominal phrases in Modern Written Arabic (MWA) and Egyptian Colloquial Arabic (ECA) by means of a contrastive analysis. The existing descriptive grammars, studies on particular aspects of syntax of the two language varieties, and original texts have all provided language data for the analysis. The investigation covers the construct phrase, the so-called ‘analytic’ genitive, adjectival attribution, the demonstrative phrase and the numeral phrase, and focuses mainly on formal aspects of realization of the examined groups such as number, gender and definiteness agreement, position of an attribute towards a head noun and the use of synthetic versus analytic constructions. Functional and semantic dimensions have been taken into account as well. An attempt has been made to identify language and non-language specific factors that underlie the choice of certain variants. Apart from some similarities and differences characteristic for particular groups, the study has also exhibited the discrepancies of more general nature which may be considered typical for the entire area in question. Among others, one can mention here the dialectal variation in number and gender congruence, arising from the use of strict and deflected agreement patterns and the agreement neutralization; higher employment of analytic constructions in which formal restraints as much as semantic and pragmatic factors play role; or the decline of predicative power of the definiteness agreement disruption in case of some compound attributes. The only groups in which significant differences in the word order have been found are the demonstrative phrase (in such a case MWA displays greater differentiation than ESA) and, to a small extent, the numeral phrase (due to the use in the dialect analytic schemata, non-existent in MWA).Celem pracy jest wykazanie podobieństw i różnic występujących pomiędzy współczesnym arabskim językiem literackim i opartym na odmianie kairskiej dialektem egipskim w składni wybranych grup nominalnych: wyrażenia z użyciem przydawki dopełniaczowej, przydawki przymiotnej, zaimka wskazującego oraz liczebnika. W badaniu kontrastywnym, przeprowadzonym w oparciu o istniejące gramatyki opisowe, prace poświęcone wybranym zagadnieniom gramatycznym w obu odmianach języka oraz zbiór autentycznych tekstów, za podstawę porównania przyjęto formalne aspekty realizacji poszczególnych grup, takie jak sposób wyrażania stosunków składniowych, pozycja elementu podrzędnego względem elementu nadrzędnego oraz syntetyczność/ analityczność wyrażenia, przy jednoczesnym uwzględnieniu wymiaru funkcjonalnego i semantycznego. Podjęto również próbę określenia czynników językowych i pozajęzykowych determinujących wybór określonych wariantów konstrukcyjnych. Analiza, obok podobieństw i różnic specyficznych dla danych grup, pozwoliła wykazać rozbieżności o charakterze ogólnym, typowe dla całego badanego obszaru składni, wśród których wymienić można odchylenia w sposobie realizacji kongruencji liczby i rodzaju, wynikające z użycia w dialekcie schematów zgodności pełnej i zakłóconej, jak i neutralizacji owej zgodności, większy stopień analityczności konstrukcji dialektalnych, na który wpływ mają zarówno czynniki formalne, jak i semantyczne i pragmatyczne, czy zanik znaczenia zakłócenia określoności jako wykładnika predykacji w wypadku niektórych złożonych atrybutów. Jedynymi grupami, w których zaobserwowano istotne rozbieżności w kwestii szyku elementów, są wyrażenia z użyciem zaimka wskazującego (język literacki wykazuje na tym polu większe zróżnicowanie niż dialekt) oraz, w bardzo ograniczonym zakresie, z użyciem liczebnika (wskutek wykorzystania w dialekcie konstrukcji analitycznych, nieistniejących w języku literackim)